Text Resize

-A A +A

     Β. ΣΑΡΛΗ, Λαογραφικά Σύμμεικτα επαρχίας Φενεού Κορινθίας, τόμοι Α΄ και Β΄, (καταγραφή 1962-2000), Αθήνα 2003, σελ. 574 + 672. «Πηγές του Λαϊκού Πολιτισμού» 

     Το Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας με απόφαση της Εφορευτικής του Επιτροπής καθιέρωσε μία νέα σειρά εκδόσεων, ανέκδοτου λαογραφικού υλικού από το πλουσιότατο Αρχείο χειρογράφων συλλογών του, με γενικό τίτλο «Πηγές του λαϊκού πολιτισμού». Στη σειρά αυτή κυκλοφορεί ήδη το πρώτο βιβλίο, βασισμένο στο χειρόγραφο του παλαιού Ερευνητή του και αειμνήστου Καθηγητή  της Λαογραφίας Δημ. Λουκάτου από αποστολή του στους Παξούς.

     Με τη δημοσίευση της πολυσέλιδης χειρόγραφης Συλλογής λαογραφικού υλικού του συντ. εκπαιδευτικού  Βασιλείου Σαρλή η σειρά εμπλουτίζεται με δύο ογκώδεις τόμους με αριθμούς 2Α και 2Β. Το έργο προλογίζει ο συντοπίτης του Συλλογέα Γενικός Γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών, κ. Νικ. Ματσανιώτης. Ο Βασ. Σαρλής είχε λάβει επανειλημμένα μέρος στον ανοιχτό ετήσιο διαγωνισμό Συλλογής Λαογραφικού υλικού για τον εμπλουτισμό του Αρχείου χειρογράφων του και είχε καταθέσει  στο  Κέντρο Λαογραφίας δύο χειρόγραφες Συλλογές με τις οποίες είχε αποσπάσει δύο πρώτους επαίνους με συμβολική χρηματική αμοιβή από την Ακαδημία Αθηνών. Εκτός τούτων επανειλημμένα έχει αποστείλει συμπληρωματικό υλικό αλλά και απαντήσεις σε ερωτηματολόγια του Κέντρου Λαογραφίας για συγκεκριμένα ερευνητικά θέματα.  Μπορεί να θεωρηθεί ένας από τους πιο καλούς συνεργάτες του  Κέντρου στην περιφέρεια  (ζει στη Θράκη).  Η Νομαρχία Κορινθίας, ο Δήμος της Κορίνθου και ο ίδιος ο Συλλογέας στην προσπάθειά τους να αναδείξουν τον λαϊκό πολιτισμό της περιοχής ανέλαβαν την έκδοση του λαογραφικού υλικού, που για πενήντα και πλέον χρόνια συγκέντρωνε ο  Βασ. Σαρλής.

     Σημειώνουμε ότι το Κέντρο Λαογραφίας οφείλει πολλά στους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι ανελλιπώς τροφοδοτούν με τις Συλλογές τους το Αρχείο λαογραφικής ύλης, ήδη από την εποχή του Νικ. Πολίτη. Χάρη στη δική τους αγάπη για τη Λαογραφία αλλά και τις δυνατότητες που διέθεταν, ιδιαίτερα παλαιότερα, να παρακολουθούν από κοντά και να βιώνουν τις ποικίλες εκδηλώσεις και εκφάνσεις της οικογενειακής και δημόσιας αγροτικής ζωής τα στοιχεία που κατέγραψαν και οι παρατηρήσεις τους αποτελούν σημαντική πηγή, όχι σπάνια μοναδική, για τον λαϊκό πολιτισμό ολό-κληρων περιοχών. 

     Μια τέτοια περίπτωση αποτελεί ο Βασ. Σαρλής, ο οποίος συχνότατα αναφέρεται σε προσωπικά του βιώματα και είναι ο ίδιος συλλογέας και πληροφορητής. Ο όγκος του υλικού δικαιολογεί τον μεγάλο αριθμό των πληροφορητών.  Έτσι το υλικό των δύο τόμων αντιμετωπίστηκε (από τον επιμελητή της έκδοσης) συχνά ως προσωπική αφήγηση και σχολιασμός του Συλλογέα. Αποφύγαμε την τεκμηρίωση του κειμένου αλλά και την ενημέρωσή του με νεότερη βιβλιογραφία. Για παράδειγμα η εισαγωγή στην τοπική ιστορία, βασισμένη σε στοιχεία από την παράδοση και την προσιτή στον συλλογέα - εκπαιδευτικό βιβλιογραφία, διατηρήθηκε, όπως γράφτηκε. Οι παραπομπές στα μεταφρασμένα  κείμενα του Παυσανία και του  Στράβωνα, στην Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, στην Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαιδεία ή στον Κων/νο Παπαρ-ρηγόπουλο καθώς  και στα τοπικά δημοσιεύματα θεωρήθηκαν επαρκείς για την τεκμηρίωση των στοιχείων που αφορούν στην τοπική ιστορία. Επίσης ποιήματα που έχουν γραφεί από τοπικούς λογίους ή από τον ίδιο τον Συλλογέα για θέματα της κοινότητας και όχι προσωπικά καταχωρίσθηκαν στο υλικό. Σχόλια του Συλλογέα  για γεγονότα και πρόσωπα της μικρής αγροτικής κοινωνίας που  ο ίδιος έζησε κατά-γράφονται, επειδή εκφράζουν γενικότερες απόψεις, οι οποίες ακούονται στις συζη-τήσεις στο καφενείο, στους Συλλόγους κ. α. Αλλά και υλικό που έχει περάσει στο λαό μέσα από τα σχολικά βιβλία, βιβλία που χρησιμοποιούσαν οι εκπαιδευτικοί για τις σχολικές γιορτές, τραγούδια επώνυμων δημιουργών κ.ά  καταχωρίζεται περιορισμένα στην έκδοση.
                                                                                                                                               
     Η λεπτομερής, φωτογραφική περιγραφή αποτελεί χαρακτηριστικό πλεονέκτη-μα του έργου του κ. Σαρλή, αρετή που σπάνια βρίσκομε σε συλλογές υλικού. Ο Συλλογέας στηρίζεται επίσης στα ειδικά λεπτομερή ερωτηματολόγια του Κέντρου  Λαογραφίας.
          
     Με τους δύο τόμους, εκτάσεως 1.240 σελίδων ο λαϊκός πολιτισμός της περιοχής Φενεού καταγράφεται, διασώζεται στις λεπτομέρειές του και κληροδοτείται στους νεότερους, που θα ενημερώνονται και θα τον μελετούν.
 
     Ειδικότερα ο πρώτος τόμος περιλαμβάνει την περιγραφή της καθημερινής ζωής στην επαρχία Φενεού ξεκινώντας από την κατοικία, την ενδυμασία και τη διατροφή, τα επαγγέλματα και τις ασχολίες των κατοίκων. Επαγγέλματα που χάθηκαν έχουν περιγραφεί με εξαιρετική ενάργεια και έχουν διασωθεί στις λεπτομέρειές τους. Ο δεύτερος τόμος περιλαμβάνει την φιλολογική λαογραφία, τα τραγούδια, τις παραδόσεις, τα παραμύθια, τις παροιμίες, τις ευτράπελες διηγήσεις, σκιαγραφήσεις τύπων της αγροτικής κοινωνίας κλπ. Ο αναγνώστης των δύο τόμων σχηματίζει μια πλήρη εικόνα της παραδοσιακής ζωής στην επαρχία Φενεού.

ΑΙΚ. ΠΟΛΥΜΕΡΟΥ - ΚΑΜΗΛΑΚΗ