Νέες εκδόσεις του Κέντρου Λαογραφίας 2020-2023

- Σπάτα. Ήθη, έθιμα, γιορτές, μουσικές και τραγούδια / Spata. Customs, rituals, celebrations, music and songs, επιστημονική και εκδοτική επιμέλεια Ζωή N. Μάργαρη, υπεύθυνος εκδοτικής σειράς Ευάγγελος Θ. Καραμανές, Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, Πηγές του Λαϊκού Πολιτισμού αρ. 15 (έκδοση σε συνεργασία με το Λύκειο των Ελληνίδων, Παράρτημα Σπάτων), Αθήνα 2023, σελ. 592 [+ 2 CD, 1 DVD], ISBN: 978-618-85132-2-8.

Η  έκδοση εστιάζει στην παρουσίαση των ευρημάτων πολυετούς επιτόπιας έρευνας στην κοινότητα των Σπάτων (Αττική), με κύριο σκοπούμενο να αναδείξει τη δυναμική του λαϊκού πολιτισμού της. Εκκινώντας από το πλούσιο εθνογραφικό υλικό που φυλάσσεται στα Αρχεία του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, προσεγγίζει μεθοδικά πτυχές του καθημερινού και του εορταστικού βίου των μελών της, στη διαχρονία της, αναδεικνύοντας τους μετασχηματισμούς, τις συνέχειες και τις ασυνέχειες που σημειώνονται στο πέρασμα των χρόνων. Στο έργο, που πραγματεύεται ζητήματα της ζώσας παράδοσης και του λαϊκού πολιτισμού, συναρμόζονται σύγχρονα επιστημονικά κείμενα αφιερωμένα στην ιστορία και τις πολιτισμικές πρακτικές της κοινότητας αλλά και παλαιότερα αρχειακά, σπάνια και δυσεύρετα, λαογραφικά τεκμήρια που την αφορούν.

Υπό αυτό το πρίσμα η εν λόγω πολυμεσική έκδοση συνδυάζει την παράλληλη παράθεση κειμενικών, ηχητικών και κινηματογραφικών τεκμηρίων, που καλύπτουν ένα ευρύτατο χρονικό φάσμα προκειμένου να αποδώσει με τον πληρέστερο δυνατό τρόπο τις ιδιαιτερότητες και το δυναμισμό της. Έτσι, η έκδοση που περιλαμβάνει ένα πολυσέλιδο τόμο (592 σελ., στην ελληνική και αγγλική γλώσσα) και τρεις δίσκους πυκνής εγγραφής (δύο CD και ένα DVD) διαρθρώνεται σε τέσσερεις ενότητες που συνέχουν πρωτογενείς λαογραφικές καταγραφές (χειρόγραφα, ηχογραφήσεις, φωτογραφίες και κινηματογραφήματα) με ειδικές μελέτες και σχετικά τεκμηριωτικά κείμενα. Στο κύριο σώμα τις έκδοσης περιλαμβάνονται κείμενα αφιερωμένα στην ιστορία (Α. Κουλοχέρη – Ζ. Ν. Μάργαρη), στα εθιμολογικά των κύκλων του χρόνου και της ζωής (Ζ. Ν. Μάργαρη – Μ. Μάρκου-Κουλοχέρη) και στη μουσικοχορευτική παράδοση της κοινότητας (Ζ. Ν. Μάργαρη – Χ. Σαρρής – Μ. Μάρκου Κουλοχέρη). Ιδιαίτερης ανάλυσης τυγχάνουν οι εθιμικές πρακτικές των δύο κορυφαίων, λαογραφικά, στιγμών της κοινότητας. Πρόκειται α. για τις γαμήλιες εθιμικές πρακτικές οι οποίες περιγράφονται διεξοδικά στη χειρόγραφη συλλογή του Ν. Β. Τούντα (1949) που συμπεριλαμβάνεται στον τόμο, οι οποίες, όπως διαπιστώνεται από στις νεότερες μελέτες (Ζ. Ν. Μάργαρη – Μ. Μάρκου-Κουλοχέρη) φαίνεται να παρουσιάζουν σημαντική σταθερότητα και β. για τα εθιμικά λατρευτικά δρώμενα του Πανηγυριού του Αγίου Πέτρου που μελετώνται διεξοδικά μέσα από την πραγμάτευση των ευρημάτων των επιτοπίων ερευνών του Γ. Ν. Αικατερινίδη (1971, 1986) και της Ζ. Ν. Μάργαρη (2012-2022), πρωτότυπο οπτικό εθνογραφικό υλικό των οποίων περιλαμβάνεται στο DVD που συνοδεύει την έκδοση. Η τελευταία ενότητα κειμένων του τόμου αφορά στην αναλυτική παρουσίαση των ηχογραφημάτων του έργου (CD 1 και CD 2). Σε αυτή, αφορμώντας από τις επιτελεστικές πρακτικές της κοινότητας, οι Χάρης Σαρρής, Μαρία Μάρκου-Κουλοχέρη, Ζωή Ν. Μάργαρη και Θανάσης Μωραΐτης, κατορθώνουν, βασισμένοι στα εθνογραφικά ευρήματα να «ανασυνθέσουν» το ορχηστικό περιβάλλον της κοινότητας, συμβάλλοντας στην κατανόηση των μετασχηματισμών του τοπικού -αρβανίτικου και μη- ρεπερτορίου.

Η  έκδοση στην ηλεκτρονική βάση βιβλιογραφικών δεδομένων βιβλιοnet.

- Αλμυρός 1881-1940. Πρωτογενείς λαογραφικές καταγραφές. Δημοτικά τραγούδια, έθιμα, γλωσσικό υλικό, Ευάγγελος Καραμανές, Δημήτρης Γεωργίκος, Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη, Γιαννούλα Ζγουλέτα (επιστημονική επιμέλεια ύλης / αρχειακή έρευνα), Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, Εθνικό Τυπογραφείο, Αθήνα 2022, σελ. 102, ISBN: 978-960-87641-4-9, ISBN: 978-618-85132-1-1.

Αφορμή για την δημιουργία της έκδοσης ήταν η πρωτοβουλία του Εθνικού Τυπογραφείου για την έκδοση πρωτογενούς αρχειακού και άλλου υλικού για τον Αλμυρό και την περιοχή του από την ενσωμάτωση της Θεσσαλίας στο Ελληνικό κράτος το 1881 έως τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο με αναπαραγωγή των πρωτότυπων τεκμηρίων. Στην έκδοση δημοσιεύονται δύο χειρόγραφες συλλογές δημοτικών τραγουδιών του Χρίστου Κ. Πριάκου, φιλολόγου, φοιτητή του Νικολάου Πολίτη στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, με καταγωγή από τους Κοκκωτούς Αλμυρού που προέρχονται από το Φροντιστήριο του Ν. Γ. Πολίτη στην Φιλοσοφική Σχολή και κατατέθηκαν στο Λαογραφικό Αρχείου της Ακαδημίας Αθηνών (σήμ. ΚΕΕΛ) μετά τον θάνατο του Πολίτη το 1921, από την οικογένειά του. Ο Χρ. Πριάκος τις συνέταξε ως τελειόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής λίγα χρόνια ενωρίτερα. Επίσης, η έκδοση περιλαμβάνει την δημοσιευμένη το 1915, από τον Ν. Γ. Πολίτη στο περιοδικό «Λαογραφία» (τόμ. Ε΄) συλλογή του Πριάκου με κάλαντα των Θεοφανείων και σχετικό εθιμολογικό υλικό της περιοχής Αλμυρού όπως και μικρή συλλογή ασμάτων της Χαρίκλειας Πριάκου που φυλάσσεται στο Αρχείο Χειρογράφων του Κέντρου Λαογραφίας (1954) και προέρχεται από το Λαογραφικό Φροντιστήριο του Γεωργίου Α. Μέγα καθηγητή της Λαογραφίας στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τέλος δημοσιεύεται ποικίλο γλωσσικό υλικό που συνέλεξε στον Αλμυρό ο Δ. Πουλάκης το οποίο φυλάσσεται στο Κέντρον Ερεύνης των Ελληνικών Διαλέκτων και Ιδιωμάτων – Ιστορικό Λεξικό (ΚΕΝΔΙ-ΙΛΝΕ) της Ακαδημίας Αθηνών (1941). Η έκδοση περιλαμβάνει Πρόλογο του Ευαγγέλου Καραμανέ, Διευθύνοντος το ΚΕΕΛ και του Δημητρίου Γεωργίκου, Ειδικού Γραμματέα του Εθνικού Τυπογραφείου, κείμενα των Ευαγγέλου Καραμανέ με τίτλο «Πρώιμες λαογραφικές καταγραφές στην περιοχή Αλμυρού» και Αικατερίνης Πολυμέρου-Καμηλάκη με θέμα «Ο λαϊκός πολιτισμός της περιοχής Αλμυρού». 

- Στέφανος Δ. Ήμελλος, Λαογραφικά Στ΄. Ποικίλα, Εκδοτική επιμ. Ευάγγελος Καραμανές, Από το Εθνικό Τυπογραφείο, Αθήνα 2020, σελ. 410, ISBN: 978-618-85132-0-4 (Περιεχόμενα)

- Διαβατήρια ευετηρικά δρώμενα. Παλιές μορφές – Σύγχρονοι προβληματισμοί – Νέες ερμηνείες. Πρακτικά Επιστημονικής Ημερίδας, Θήβα, 17 Σεπτεμβρίου 2011, εισαγωγή-επιμέλεια Ανδρομάχη Ι. Οικονόμου, πρόλογος Αικατ. Πολυμέρου-Καμηλάκη, υπεύθ. έκδοσης Ευάγγελος Καραμανές, Δημοσιεύματα του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας αρ. 35, (Δαπάνη εκτυπώσεως, Ακαδημία Αθηνών, Δήμος Θηβαίων, Παραδοσιακός Σύλλογος Βλάχικου Γάμου Θήβας), Αθήνα 2020, σελ. 270, ISBN: 978-960-404-374-3 (Περιεχόμενα)

- Ποικίλα λαογραφικά εκ των χωρίων Ορεστιάδος. Συλλογή δημοδιδασκάλων 1958-1959, εισαγωγή-επιμ. Ανδρομάχη Ι. Οικονόμου, επιστ. υπεύθ. Ευάγγ. Θ. Καραμανές, Πηγές του Λαϊκού Πολιτισμού αρ. 14, Αθήνα 2020, σελ. 264, ISBN: 978-960-404-371-2